Albanie 1

Zondag 24 mei Utjeha Busat (Bar) – Barbullush (Albanië)

Ten zuiden van Ulcinj lunchen we op het strand want Florian wilde heel graag nog naar zee en Esther natuurlijk ook. Voor het eerst deze vakantie echt zandstrand. Esther heeft nog wel last van rug en been maar gelukkig een stuk minder dan gister. Bij het strand zijn lelijke terrassen maar ze hebben wel paden gemaakt richting zee wat voor nu wel erg handig is want dat loopt beter dan op los zand. Bij zee lukt het kortstondig om wat schelpen te zoeken. Florian heeft een zak dennenappels verzameld om in zee te gooien. En daar vermaakt hij zich erg lang mee want de dennenappels spoelen steeds weer aan dus hij kan er eindeloos mee doorgaan. Ook spelen met de bal is leuk.

Vervolgens rijden we naar de Albanese grens. Het duurt ruim een half uur voor we de grens over kunnen omdat het erg druk is. We horen later dat het Pinksteren is dus misschien dat het daarom drukker was dan normaal. Als we staan te wachten zien we van de andere kant een aantal keren oudere mensen langs komen lopen met een paar tassen groenten. Die gaan kennelijk steeds op en neer om goedkoop inkopen te doen ook al is de dichtstbijzijnde plaats in Montenegro een heel eind verderop. Kennelijk gaan ze liftend verder.

Albanië is het armste Europese land. En het valt inderdaad meteen op dat alles er hier  veel armoediger uit ziet. Armoedige huizen, alles heel rommelig en op veel plaatsen afval. Overal piepkleine winkeltjes. Ook is er veel kleinschalige landbouw. Bijna iedereen heeft wel een eigen moestuintje en wat eigen vee. Meteen na de grens zien we ook veel paardenkarren op de weg. Veel mensen lopen met een koe in de berm, en we zien bij veel huizen ook schapen en geiten.

We zien ook regelmatig nieuwe en luxere villa’s. In de stad Shkodra, waar we Albanese Leks pinnen en gaan tanken, wordt het verschil tussen arm en rijk wel heel duidelijk met een sloppenwijk pal naast de luxe terrassen. De hele stad hangt hier vol vlaggen. Ze zijn duidelijk verzot op vlagvertoon.

We vinden een camping in Barbullush met Nederlandse eigenaren. De familie is hier in 1993 terechtgekomen als hulpverleners toen Albanië echt nog straatarm was (broden in Tirana werden achter tralies verkocht) en nog steeds  ondersteunen ze de lokale bevolking hier. De gehele opbrengst van camping en restaurant gaat naar de arme bevolking. Vorig jaar hebben ze maar liefst 8.000 broden zelf gebakken en daarna uitgedeeld in de winter.  

Op de camping lopen heel veel kippen en een paar hanen rond te scharrelen. Florian wil ze meteen gaan voeren met het oude brood dat we nog voor de eendjes en duiven hebben liggen. Er stormen meteen allerlei kippen naar ons toe die op het brood af komen, wat Florian eigenlijk een beetje eng vindt omdat de kippen en de haan heel erg groot zijn. Maar het is toch ook wel leuk. De camping wordt al snel omgedoopt tot kippencamping.

Na het avondeten fietsen we nog even in de omgeving van de camping. Het is erg vlak met eromheen bergen. Een soort semi platteland met ruim opgezette dorpsbebouwing met veldjes ertussen met gewassen zoals mais. Armoedige huizen en luxe villa’s wisselen elkaar af.

Op de camping zien we als het donker wordt heel veel vuurvliegjes. Het is een mooi gezicht. Het zijn net allemaal kleine knipperende fietslampjes.

Maandag 25 mei Barbullush – Jonufra

We waren van plan de bergen in te gaan, maar ‘s nachts regent het, en in de ochtend is het zwaar bewolkt. We besluiten daarom ons rondje Albanië in het zuiden te beginnen en rijden daarom eerst een flink stuk naar het zuiden. Een goede keus, want het regent soms flink.

Op weg naar de snelweg zien we al snel weer wat paardenkarren en koeien op de weg die worden uitgelaten in de berm, wat voor Florian natuurlijk een attractie is. Daarna rijden we over de snelweg. Met EU subsidie wordt er flink aan het wegennetwerk gewerkt. Maar evengoed is het begrip snelweg  hier toch geheel anders dan bij ons, en ook is de kwaliteit sterk wisselend. Op de snelweg treffen we onder andere aan: fietsers, honden, diepe kuilen, paardenkarren, geparkeerde vrachtwagens, heel veel politiecontroles  en mensen die lopen te wandelen. De naden tussen brugdelen zijn soms erg slecht en met borden staat soms aangegeven dat je er maar 20km/h mag. Midden op de snelweg dus! Ook eindigt de snelweg soms zomaar in een smalle asfaltweg met kuilen, om elders weer verder te gaan met een beetje geluk. Het is dus steeds totaal onduidelijk wat voor soort weg we weer krijgen, want op de kaart staat het niet goed aangegeven. Zo hebben we ook de tol-snelweg nooit gezien. Dat was gewoon een weg waar je tussen de 30 tot 80 kilometer mocht rijden en waar we nooit tol hoefden te betalen en die er zo uitzag als boven beschreven. Op veel plekken zijn winkels, bedrijven en huizen direct vanaf de snelweg te bereiken, dut het is behoorlijk chaotisch op sommige stukken. Afslagen ontbreken vaak en dan moet je gewoon door de grindberm van de weg af rijden. Verder hebben we vandaag wel 100 benzinestations gezien, je snapt niet waar ze van leven.

Het landschap is hier vlak en rommelig met veel losse bebouwing met akkertjes en bedrijven ertussen. Veel huizen hebben eigen watertanks op het huis. Water wordt aangevoerd van elders.

Bij Fier bezoeken we het Apollonium. Een Romeinse stad uit de 6e eeuw voor Christus waar ooit 60.000 mensen hebben gewoond. Een klein deel daarvan is opgegraven. We zien een kerkje wat is gebouwd met onderdelen van oude gebouwen uit verschillende periodes, en verder we zien de gedeeltelijk gereconstrueerde ruïne van het stadhuis, een klein theater, de pilaar van Apollo  en ruïnes van de winkels. Langs het pad ontdekt Herman een superschattig baby landschildpadje van 5 cm. Deze Wordt door Florian geaaid en goed bekeken voordat hij weer de bosjes in kruipt.

Op het pad naar beneden valt Florian voorover op een steen. Hij snijd zich aan zijn gebroken zonnebril bij zijn wenkbrauw. Dat is wel flink schrikken want het is een fikse snee en zijn gezicht zit onder het bloed. Nadat Florian een beetje is getroost en schoongemaakt rijden we direct terug naar Fier. Met behulp van onze navigatie vinden we snel een ziekenhuis en binnen 20 minuten kan het gelukkig snel worden gehecht in het lokale ziekenhuis. Gelukkig heeft Florian al snel niet veel pijn meer, maar het is nog wel goed zichtbaar met een stuk verband boven zijn oog.

Florian is zelf nog het meest verdrietig dat zijn krokodillenzonnenbril kapot is die hij vorig jaar op vakantie heeft gekregen in de krokodillenzoo. Hij wil een nieuwe kopen bij de krokodillendierentuin. Dat wordt dus nog een uitdaging.

Als we net wegrijden van het ziekenhuis en Florian nog een beetje verdrietig is van het hele gebeuren zien we veel koeien. Florian roept blij: koeien, daar word ik wél weer vrolijk van!

Florian is nog erg bezig met het ziekenhuis en alles verwerken, wat wel blijkt als Florian ons meldt: Als de ezel op zijn rug valt, moet die naar het ezelziekenhuis, naar de ézeldokter!

Maar hij is ook de rest van de dag weer gewoon vrolijk als altijd. En ook alert als altijd. Als Herman onderweg zegt: Kijk, een varken op de weg! Pareert Florian: Nee, die is niet op de weg, die is náást de weg!

We rijden verder naar het zuiden en vinden gelukkig snel een camping aan zee iets voorbij Vlore. Onderweg zien we veel wijngaarden, olijfbomen en langs zee zoutwinning. De campingeigenaar vraagt ons direct wat er met Florian is als hij zijn verband ziet boven zijn oog. Als we hem vertellen dat we net uit het ziekenhuis komen nodigt hij ons meteen uit voor een welkomstdrankje. En Florian wordt getrakteerd op en grote coupe met ijs waar hij natuurlijk heel erg blij mee. ‘s Avonds eten we in het restaurant naast zee.

In Albanië staan erg veel bunkers die stammen uit de communistische tijd van het Hoxha regime. Overal in het landschap staan kleine paddenstoelvormige bunkers die bedoeld waren ter verdediging van het land tegen het westen. We menen zelfs ergens gelezen te hebben dat het er in totaal 700.000 waren. We zien er in ieder geval bijzonder veel.

Dinsdag 26 mei Jonufra – tussen Dhermi en Himare

Voor we weggaan  wil Florian eerst graag nog spelen bij zee in de speeltuin en stenen gooien in zee. Ook wil hij dammen bouwen met zand.

We rijden verder zuidwaards langs de kust en rijden de berg op naar een pas op 1000 meter. Aan de ene kant is het strak blauw, aan de andere kant zitten we heel onverwachts in de wolken net als we bij het uitzichtpunt zijn. Net als we weer weg willen rijden omdat we niets kunnen zien trekt de bewolking naar beneden heel snel weg waardoor we de steile kust naar beneden toch kunnen zien. Jammer genoeg is het wel erg heiig en blijven er steeds wolken komen.

We lunchen bij zee. Er wordt hier gewerkt aan een enorm bouwproject op dit stuk verder ongerepte kust. We hebben de indruk dat er in Albanië overal vrij ongecontroleerd wordt gebouwd. Hierdoor wordt veel van de kustlijn in rap tempo verpest.

Onderweg zien we een ezel, koeien  en kuddes schapen en geiten. Het ziet er hier aan de kust niet heel armoedig uit, maar bij de plaatselijke vuilnisbelt ziet we toch van afval opgetrokken hutjes van een familie die blijkbaar van het afval moet leven.

Even verderop komen we langs een kleine kloof met daarboven prachtige verweerde oranje zandsteenrotsen. We rijden bovenlangs de kloof en na een wandeling van 2km over een steil keienpad komen we op een vrij verlaten strandje aan het einde van de kloof.

Hoewel het vrij onbereikbaar is staat hier een oude vrachtwagen van waaruit men ons koude drankjes kan serveren. We lopen van onderaf een stukje de kloof langs een riviertje waar Florian nog kikkervisjes spot.

Als we terugkomen bij de kampeerbus loopt daar een kudde schapen. Gezien het tijdstip blijven we maar overnachten op deze verlaten plek op de berg. Florian is helemaal verguld met deze schapencamping.

Woensdag 27 mei  tussen Dhermi en Himare - Ksamil

Als we opstaan horen we bellen. We doen snel de gordijnen open en zien tot blijdschap van Florian een grote kudde koeien en geiten voorbij komen. Als we zitten te ontbijten komt er ook nog een kudde schapen voorbij. Florians dag kan niet beter beginnen

Onderweg zien we ook de hele dag door schapen, koeien, paarden en geiten langs de weg. Wat dieren betreft is dit voor Florian echt met stip het beste land van de vakantie!

We rijden eerst langs de kust naar Himare waar we boodschappen doen. We kunnen hier eindelijk weer eens goede verse groente kopen.

Daarna gaan we verder langs kust richting Sarande. Het is bergachtig met steile kust en af en toe een dorpje.

Vlak voor Qeparo zien we een uitgehakte tunnel in de rotsen bij zee. Het moet een ondergrondse haven voor onderzeeërs  uit de USSR in de communistische tijd in de jaren 60 voorstellen.

Er staan nog allemaal verlaten communistische bouwwerken naast en er wappert een Albanese vlag. We hebben geen idee waar het nu voor wordt gebruikt.

We bekijken het driehoekige fort bij Qeparo van Ali Pasha ter verdediging van de baai tegen de Ottomanen en de Oostenrijkers. Het fort ligt op een soort schiereiland. Op weg naar het fort staan veel roze distels en gele toortsen die vol zitten met allemaal soorten torren. Florian vindt dit het interessantste van het hele fort en gaat steeds nieuwe torren zoeken.

We rijden verder richting Butrint en zien veel gele salievelden op de bergen. Ook staan er ineens heel veel grote agaves op de bergen.

We vinden een camping bij Ksamil net boven Butrint. We worden welkom geheten met ijskoffie en verse melk voor Florian. Verder krijgen we nog drie flesjes koud water en een schaaltje kaneelsnoepjes. Als we aan het koken zijn komt de mevrouw van de camping ons ook nog verse sla brengen, die aan de randen van de camping groeit. Onbespoten, meldt ze er nog bij, dat kan dus niet beter. Die melk is een ware traktatie voor Florian want het is hier onmogelijk om melk te kopen. Zelfs houdbare is zeer schaars. We zijn zelden zo gastvrij ontvangen.

We gaan na het eten nog even naar zee zodat Florian zijn dagelijkse portie stenen en dennenappels kan gooien en bootjes kan laten varen (takjes). Ondertussen genieten we onverwachts van een prachtige zonsondergang met uitzicht op Corfu. Dat hadden we even niet aan zien komen omdat het de hele dag al bewolkt is. Het gaat ineens ook nog wat spetteren, maar nu genieten we aan de ene kant van een prachtige oranje-rood-roze zonsondergang, en aan de andere kant een regenboog.

Als we ’s avonds als Florian slaapt buiten nog even willen genieten van de stilte en alleen het geluid van de golven in zee worden we om een uur of 22.00 plotseling opgeschrikt door een enorme takkenherrie van live muziek uit een strandtent bij zee. Het is echt kneiterhard en Florian wordt er zelfs weer wakker van.

Donderdag 28 mei Ksamil – ten noorden van Gjirokaster

’s Ochtends zien we tot blijdschap van Florian direct twee varkens midden op de weg.

We bezoeken Butrint. Het is een oud stadje met opgravingen van allerlei verschillende periodes waaronder Grieks, Romeins en Venetiaans.

Het bijzondere aan deze plek is dat het gehele plaatsje een opgraving betreft en er dus verder geen recente bebouwing is. Verder is het bijzonder dat de hele site in een bossig gebied ligt aan een zee-arm. Het is er dus erg groen. Veel ruïnes staan gedeeltelijk onder water en in de diverse kleine meertjes die zo zijn ontstaan zien we tientallen waterschildpadden. Herman vindt het helemaal geweldig en is niet weg te slaan bij de schildpadden. En Florian eigenlijk ook niet. Samen zitten ze eindeloos het water af te speuren naar nog meer schildpadden. Ook vinden ze baby schildpadjes van 5 centimeter. Esther vindt de schildpadden wel leuk, maar dit fanatisme is haar toch even te veel.

We zien ook nog een slangetje op een muur, en Herman ziet nog een slang als hij op een rots wil gaan zitten. Die plek is namelijk al bezet want er ligt een grote slang te zonnen.

Vanaf Butrint verlaten we de kust en rijden richting Gjirokaster. Onderweg zien we regelmatig krottenhuisjes die grotendeels zijn gemaakt van afval.

We gaan ook nog langs de natuurlijke attractie ‘Blue Eye’.

Dat is een minstens 50 meter diep gat die de bron vormt van een flinke rivier. Het water komt verticaal naar boven uit het gat. Als je daar van boven in kijkt ziet het er helder blauw uit, en daarom wordt het Blue Eye genoemd. Er komt ongeveer 5-10 kubieke meter water per seconde naar boven. De rivier ligt in een heel groen dal met veel oude bomen. Een prachtig gebied en de bron maakt het erg spectaculair. Bij het water zitten erg veel knalblauwe libellen. Ze zijn erg mooi en kleuren prachtig bij ‘Blue Eye”.

Er worden onderweg ook kersen verkocht en we kopen er wat voor morgen. De bergen zijn prachtig geel gekleurd van de bloeiende salie en een soort brem. We kijken ook nog uit op een prachtig breed U-vormig dal met veel graanvelden.

We zien vlak voor Gjirokaster ook nog een prachtige Ottomaanse brug.

In Gjirokaster willen we een brood kopen maar stoppen bij toeval voor een patisserie. Wat hier niet echt vanzelfsprekend is, want dit is de eerste die we tegenkomen. We hebben eigenlijk nog niet eerder iets gezien van koekjes en taartjes bij een bakker. Sterker nog, dit is het eerste land waar we nauwelijks bakkers kunnen vinden en vers brood meestal bij een kleine ‘market’ kopen. In Albanië lijken grote supermarkten ook totaal afwezig te zijn, terwijl we die in de andere landen al vele malen hebben gezien. Maar nu dus een luxe patisserie met luxe taartjes waar je meteen van gaat watertanden, en toetjes, en ook heel mooie koekjes. We kunnen de verleiding niet weerstaan en kopen een zak gemengde koekjes. Handwerk is hier niet duur en dat merken we aan de prijs. De koekjes zijn spotgoedkoop. Maar 4 euro per kilo. Maar wel erg lekker blijkt later.

We eten in Gjirokaster bij een lokaal hotel-restaurant met de naam Viktoria. Het is een ouderwetse en grote eetzaal, maar er zijn naast ons maar twee andere gasten. Naast het oubollige interieur is het meest opvallend toch wel een droogstaande fontein midden tussen de eettafels. Het ziet er allemaal wat vreemd uit, maar het uitzicht op de bergen en de zeer vriendelijke en behulpzame ober maakt alles goed. Hij spreekt  Frans, wat hier tamelijk opmerkelijk is, want ze spreken meestal alleen Albanees, en soms Engels daarbij. In ons beste Frans kunnen we enigszins communiceren. We bestellen een aardappel- en bloemkoolsalade en twee pizza’s. Na heel lang wachten krijgen we in plaats van twee salade gekookte aardappelen en bloemkool. Prima eten, maar we hadden toch wat anders verwacht. Daarna krijgen we twee pizza’s. Met heerlijke dikke eigengemaakte bodems. Uiteindelijk eten en drinken we samen voor 12,50 euro. Waarbij het mest opvalt dat de Albanese borrel die Esther wilde uitproberen en nogal groot uitviel slechts 35 eurocent was.

Vrijdag 29 mei  ten noorden van Gjirokaster – ten westen van Berat

Als we ’s ochtends wakker worden horen we enorm veel kikkers van het naastgelegen meertje. Als we uit de kampeerbusstappen blijken er heel veel baby-kikkertjes in het water van de goot bij de stoep te zitten. Florian is eindeloos met de kikkertjes aan het spelen en durft ze na een tijdje zelfs op zijn hand te zetten. We drinken nog wat bij het eiland-café bij het meertje en ook hier vermaakt Florian zich met alle babykikkers. Florian roept blij uit: dit is een kíkkercamping! En zo vinden we dus steeds weer andere dierencampings.

We bezoeken eerst de oude stad Gjirokaster. Sommige paden zijn met gestreepte zwart-witpatronen of symmetrische patronen bestraat. We lopen de berg op naar het kasteel. Het is een indrukwekkend lang fort met hoge poorten en van binnen hoge gewelven. De gewelven staan vol met artilleriestukken en een tank. Ook zit er in het kasteel een klein mausoleum met twee graven die bedekt zijn met veel nepbloemen en tierelantijnen.

We lopen via een ander pad naar beneden. In de benedenstad zijn veel kleine toeristische winkeltjes met handwerk van hout, steen en van wol. We kopen een uitgebeitelde schildpadsteen en een prachtig wollen vloerkleed. Veel artikelen zijn heir in euro’s geprijsd, en ook het onderhandelen gaat in euro’s.

In de benedenstad staan veel Ottomaanse villa’s en huizen met daken van plakken natuursteen.

Tussen de middag eten we een krokante platte spinazie-aardappeltaart. Esther drinkt er Dhalle bij, een soort zoute yoghurtdrank die net zo dun is als onze melk, en erg lekker. Een goed alternatief voor de melk, karnemelk en kefir die hier in Albanië niet te krijgen is.

Als we weg willen rijden van de parkeerplaats bij Gjorokaster komt er een bedelende vrouw met kinderen op ons af. Ze zien er heel erg armoedig uit.  Ze vragen om geld, maar als we kleertjes aanbieden reageren ze ook heel enthousiast. We hebben vanuit Nederland een pakket oude kleertjes van Florian meegenomen voor dit soort gevallen. Z zijn er heel erg blij mee.

Bij de lokale bakker kopen we nog een soort toaststokjes voordat we terugrijden verder naar het noorden.

We zien voor het eerst weer paardenkarren want langs de kust waren die er niet meer. Ook zien we hier voor het eerst ezelkarren. Florian vindt dat helemaal geweldig.

Onderweg komen we zoals overal veel poilitiecontroles tegen. Veelal mammetjes met een als speelgoed uitziend stopbord in hun hand waarmee ze vaak plotseling de weg op springen om iemand aan te houden om papieren en dergelijke te controleren. Aangehouden worden we echter nooit, ze hebben het vooral voorzien op Albanezen.

We rijden door een mooi rivierdal en zien hier ook weer veel bomen waarvan de stam is wit geschilderd. We hebben geen idee waarom dat wordt gedaan. Wie het weet mag het zeggen.

We pauzeren even langs de weg omdat Florian uit de bus wil. Op een heuveltje boven onze weg loopt een man met een koe. De koe wordt uitgebreid bekeken voordat we verdergaan. En de man is helemaal verguld met de houten klompjes die we hem geven.

De niet al te steile hellingen zijn hier voorzien van veel kleine akkertjes. Opeens staat een oudere man heftig te zwaaien langs de weg. Hij wil graag meerijden naar Ballsh. We nemen hem mee en proberen onderweg wat te communiceren, wat erg lastig is, maar met handen en voeten kunnen we toch wat informatie uitwisselen.

Onderweg zien we nog een boortoren en diverse jaknikkers die olie oppompen voor vrij kleinschalige olie-industrie.  Rond de olie installaties stinkt het enorm en liggen er plassen ruwe olie. Niet erg milieuvriendelijk dus.

We zien onderweg weer een heel legioen boerderijdieren op en langs de weg en in de akkertjes. Maar het leukst is toch met stip de kudde kalkoenen die worden uitgelaten door een kalkoenenherder op het oude spoor. Bij Berat staan erg veel grote plastic kassen waarin tomaten worden gekweekt. Deze worden overal volop verkocht. We overnachten op een camping vlak voor Berat.