Montenegro 1

Vrijdag 8 mei Tientiste – (voor) Vojinovici (Montenegro)

We zouden nog wel verder willen kijken in het Sutjesko national park maar het is bijzonder ontoegankelijk. Er zijn nauwelijks wegen in het gebied. De kaarten van het gebied zijn heel erg oud en zeer onduidelijk. Zo erg dat Herman er zelfs geen wijs uit kan. En als je bij een informatiecentrum bent kunnen ze je eigenlijk ook geen info geven.  We ontdekken nog een pad de bergen in waar je waarschijnlijk met de auto kunt rijden en wat naar een meertje gaat. Maar we zien het niet zitten om weer over net zo’n slechte weg als gister te rijden, want dat was toch wel op de grens van wat onze bus aan kan. Daarom rijden we terug richting Foca om aan de andere kant van de Drina richting Montenegro te gaan.

We zien helaas een kudde geiten en schapen bij de weg als Florian slaapt en hij is niet wakker te krijgen. Maar als er een koe naast de weg staat die gras eet wordt hij wakker en hij is helemaal enthousiast: Een koe naast de weg!! Hij gaat eten! Het is een mamakoe! En vervolgens heeft hij het een kwartier lang onafgebroken over koeien en kalfjes gehad. Dingen als: En als er nog een koe op de weg loopt moeten we stoppen, dan kan de koe oversteken. Heel vermakelijk.

Esther rijdt weer bij de grens en alles gaat soepel. We zijn de enige die aan onze kans de grens over gaan, dus geen rijen. Bij de Bosnische grens moeten we wel een poosje wachten. Ze zoeken dingen op in de computer, maar dat gaat tergend traag. Zo traag dat de douane beambte op een gegeven moment tegen zijn collega begint te vloeken. Uiteindelijk geeft hij het op met de computer en maken ze kopieën van de paspoorten en mogen we doorrijden. De grenspost van Montenegro zit aan de andere kant van de rivier en we moeten eerst over  een grote  houten brug. Bij deze grenspost  gaat het sneller.

Montenegro is een klein land met zo’n 2 miljoen inwoners. Het is een bijzonder ruig en groen land wat veel te bieden heeft. In dit land is het officiële betaalmiddel gek genoeg de euro. Dit is in feite illegaal, want er is geen toestemming van de EU om de euro te gebruiken. Montenegro is zelfs geen EU lid. Het welvaartsniveau lijkt hier een stuk beter dan in Bosnië.

Na de grens verandert de éénbaans slechte weg in Republica Srpska meteen in een vrij goede tweebaansweg met prachtige bergen en bossen eromheen. We zijn langs de rivier Piva gereden die al snel uitmondt in een flinke canyon met prachtig groene bossen en bergen eromheen. De weg gaat door tientallen korte  tunnels omdat het erg steil en rotsachtig is.

Tijdens de lunch vinden we langs de weg nog een restje sneeuw, wat meteen leid tot een sneeuwballengevecht.

Verderop is deze rivier afgedamd door een 188 meter hoge dam voor het opwekken van elektriciteit. Daarachter ligt een groot smal stuwmeer. We zien overal veel gierzwaluwen.

We rijden via het dal omhoog richting Durmitor Nationaal Park via een weg met veel haarspeldbochten en veel tunnels. Er zijn zelfs haarspeldbochten in de tunnels. We vinden al snel een prachtige plek met uitzicht op het stuwmeer om te kamperen: een prachtige rotspunt met een picknickbankje onder een afdakje en uitzicht op het meer  en bergen met  sneeuw op de toppen. Florian zit op tafel heerlijk te kleuren.

’s Avonds zien we veel vleermuizen en we horen uilen. Ook is er op de puinhelling vlakbij ons een dier enorm hard aan het grom-balken. Geen idee wat het is. Later hoorden we een vrij groot dier lopen en het klonk nogal lomp. Maar we weten niet wat het geweest is.

Zaterdag 9 mei (voor) Vojinovici – Susicko Jezero in Kanjon Sus

’s Ochtends ontdekken we op de weg hoopjes poep en we hoopten zo te kunnen achterhalen welk dier we de avond ervoor gehoord hadden. Maar we zagen later koeien op de weg  dus het bleek gewoon ordinaire koeienpoep te zijn.

We rijden de slingerweg omhoog verder en komen op een soort vrij kaal plateau met stukken sneeuw. Ondanks dat het nog vroeg is en nog niet heel warm houden we toch weer even een sneeuwballengevecht. Ook zoeken we weer daslook.

Verderop in een klein dorpje worden we aangehouden door een vrouw die ons duidelijk maakt dat we niet verder kunnen omdat er verderop teveel sneeuw op de weg ligt. Ze wijst ons op de kaart een andere route. Een route die we zelf nooit uitgekozen zouden hebben want het is een stippelpad en we denken dat het een ieniemienie paadje zal zijn. In Bosnië waren grotere wegen al onbegaanbare keienpaden. En inderdaad komt er een keienpad waar we al snel aan de rand van een grote kloof staan met een spectaculair uitzicht. Dan volgt er een slecht keienpad de kloof in met veel haarspeldbochten en met erg veel keien op de weg die we moeten weghalen. Ook hangen er overal overhangende takken die we opzij moeten houden. Er kruipt ook nog een slang van een meter lang onder de bus door die Herman maar net kan ontwijken. Als we uitstappen kunnen we zien hoe hij de berg op kruipt terwijl de slang af en toe naar ons sist.

Er komt een tegenligger aan die gelukkig aangeeft dat de weg verderop goed te doen is. Dat is niet teveel gezegd want 1 minuut later is er ineens een vrij nieuw asfalt pad. Heel bizar. Beneden in de kloof is een oud gletsjermeertje waar we lunchen. Om het meer zijn bergen met gemengd loof en naaldbos en puinhellingen. Het is er zo mooi dat we besluiten niet verder te rijden en hier te overnachten.

Herman is wat spullen aan het opruimen en Esther gaat met Florian stenen in het meer gooien. Esther ziet ineens iets bewegen in het water en ineens ziet ze dat het een grote slang is die heel hard door het water zwemt en aan land komt. Heel bijzonder om een zwemmende slang te zien. Herman komt ook snel kijken maar de slang is dan al verdwenen.

We lopen nog een stuk langs het meer en in het bos. Het is een vrij lastig pad met veel keien en zelfs een stukje sneeuw.

Florian vermaakt zich onderweg met dennenappels in het meertje gooien. Herman en Esther genieten van het prachtige uitzicht, en de mooie natuur. Bijzonder zijn de hele oude grote bemoste bomen en de tonderzwammen met aan de onderkant allemaal heel kleine druppeltjes.

De beren, wolven, lynxen, chamois en wilde geiten die hier ook wonen zien we helaas niet.

Esther maakt van de eerder geplukte daslook een soort pesto die heerlijk is in de macaroni. En voor morgen is er daslook-kruidenboter. Het restje daslook kan door een salade. We blijven hier overnachten bij het meer op 1320 meter hoogte. Het wordt ’s avonds erg koud wat weer erg wennen is na alle hitte.

Florian heeft vandaag ook weer een leuke uitspraak: jij knipoog met twéé ogen!

Zondag 10 mei Susicko Jezero in Kanjon Sus – Zabljak (Razvrsje)

Esther staat al heel vroeg op. Ze geniet van het prachtige uitzicht en hoopt de zonsopgang te zien boven het meer, maar er komt helaas zware bewolking opzetten. En tijdens het ontbijt is het zwaar bewolkt en erg koud.

Florian zegt ’s ochtends tegen papa: jij mag mij niet knuffelen, jij hebt stekels! De giraf (knuffel) wél, want die heeft haren!

We rijden aan de andere kant de kloof uit over een erg steil pad, wat gelukkig wel van asfalt is, richting het ski-oord Zabljak. Onderweg zien we nog een bergdorpje en ligt er erg veel sneeuw langs de weg. Overal waar de sneeuw net weg is kleurt het paars van de vele krokussen.

Onder de sneeuw komen ook allemaal gangen van waarschijnlijk kleine knaagdieren tevoorschijn.

We zien 2 patrijzen en Florian vindt de koeien op de weg erg leuk. Van het uitzicht kunnen we helaas niet genieten want we rijden een groot deel door de wolken en we hebben zelfs wat regen. Florian merkt bij de regen op: de regen gaat de kampeerbus schoonmaken!

Bij Zabljak wandelen we nog bij een meertje dat vroeger het uiteinde van een gletsjer vormde. Er ligt hier nog her en der sneeuw.

Florian vindt het leuk om met zijn tijgerparaplu rond te lopen als het nog een klein beetje spettert.

We willen er rond omheen lopen, maar halverwege moeten we terugkeren door een wel erg grote waterval boven en over het pad. Tijdens de wandeling zijn we een eekhoorn en Griekse stoomkikkers. We overnachten op de camping in Zabljak.

Wat hier opvalt is dat alle huizen metalen platen op het dak hebben met ribbels en de daken zijn vrij steil in verband met de vele sneeuwval in de winter. In vergelijking met Bosnië zijn de wegen in Montenegro in veel betere conditie. Meer en beter asfalt en betere bewegwijzering.

Maandag 11 mei Zabljak (Razvrsje) - Dobrilovina

Als Florian wakker wordt vertelt hij dat hij Nienke mist. Even doorvragen leert dat  Florian ook  de opa’s en oma’s en Fuad mist, en Duco, de hond van Johan. Maar het meest mist hij Nienke. Na het ontbijt gaat Esther in het dagboek schrijven. Florian wil ook in zijn dagboek schrijven. Sinds een paar dagen gaat hij altijd met een pen op papier ‘schrijven’ als we in het dagboek werken. Hij gaat ook stickers plakken en ineens roept hij: Nienke is er toch! Nienke is er toch! Dus Esther vraagt heel verbaast is Nienke er toch. Jaaaaa zegt Florian heel blij. Wat blijkt. Er is een sticker met een woord erop die met de letter ‘N’ begint. En dat is dus Nienke. Hij is daarna weer heel blij en tevreden.

Vandaag bezoeken we de Tarakloof ter hoogte van Zabljak, We rijden door een besneeuwd bos naar de rand van de kloof  en lopen een kilometer over een steil stenig pad naar uitzichtpunt Curevac. Af en toe zijn er ook stukjes sneeuw. Het is koud en er is veel wind. Florian heeft de hele heenweg zelf gelopen terwijl hij verkondigt dat hij een kleine klimgeit is. We lopen afwisselend door naaldbosjes en vlaktes met veel bloemen zoals krokussen, blauwe druifjes, allerlei gele bloemetjes, verschillende orchideeën en primula’s. Ook staan er veel jeneverbessenstruikjes.

Vanaf het uitzichtpunt kunnen we de kloof naar 2 kanten bekijken.

De kloof is in totaal 85 Kilometer lang en met 1300 meter diep, na de Grand Canyon, de diepste ter wereld. De bodem van de kloof zelf is bijna volledig ontoegankelijk behalve voor rafters (wildwatervaren). Dat is hier zomers een grote industrie.

Daarna bezoeken we de enige brug over de Tarakloof ten oosten van Zabljak. Deze mooie betonnen brug met 5 grote bogen uit 1937 werd in de tweede wereldoorlog  deels opgeblazen door de partizanen, om de opmars van de fascisten te stoppen.

We zien tot blijdschap van Florian onderweg weer koeien op de weg, en geiten, schapen en kippen langs de weg. Florian is heel blij dat er hier in Montenegro weer meer (boerderij) dieren zijn. Hij kan zich echt verheugen op alle dieren die we misschien gaan zien en zegt in de auto altijd al meteen welke dieren hij gaat zoeken. En als we dan een dier ‘vinden’, bijvoorbeeld een koe, dan roept hij heel blij: die wilde ik al zien, ik wilde al koeien zien!

Onderweg nadat we koeien hebben gezien meldt Florian even terloops: in Zweden staan de koeien op zolder (dat heeft hij tijdens onze vorige vakantie in Zweden in september vorig jaar een keer gezien).

We rijden verder langs de kloof. Op de wanden staan zowel loof als naaldbomen maar wat opvalt is dat op de steile randen alleen een soort donkergroene sparren(?) staan. We kamperen verderop in de kloof op een camping bij Dobrilovina. We kunnen 2 wassen doen bij de eigenaren van de camping en als Herman even moet wachten tot de was klaar is krijgt hij sap en een hele berg lekkere koekjes om mee te nemen.

De camping in de kloof  is erg mooi. We staan midden in een weide vol met paardenbloemen, madeliefjes, boterbloemen, allerlei gele bloemetjes en paarse orchideeën. Florian vindt het erg leuk dat er ook een paard en 2 koeien zijn.